Erfgoed Gelderland presenteert in samenwerking met Verhaal van Putten en WO2GLD een driedelige filmserie over de razzia van Putten. In drie korte filmpjes vertellen (oud)-inwoners van Putten over hun herinneringen aan de Puttense razzia van 1944. Op donderdag 1 oktober en vrijdag 2 oktober 2020 zijn de filmpjes in première gegaan op het YouTube kanaal van Erfgoed Gelderland.
Voor het project Verhaal van Putten deelden (oud)-inwoners van Putten hun herinneringen aan het leven in Putten in de twintigste eeuw. Door Erfgoed Gelderland opgeleide verhalenvangers gingen bij hen langs om de herinneringen vast te leggen door middel van interviews. De opgenomen interviews vormen de basis voor veel van de verhalen op www.verhaalvanputten.nl. De opnames zelf worden bewaard in het Gemeentearchief Putten. De (beeld)opnames bleken daarnaast een mooie bron voor korte films over de razzia.
Persoonlijke herinneringen
Met hulp van Stichting WO2GLD zijn de verhalen van de ooggetuigen door Erfgoed Gelderland tot een drietal korte films gesmeed. De films geven een extra dimensie aan het grote verhaal van de razzia als historische gebeurtenis, zoals dat gedetailleerd is vastgelegd door Stichting Oktober 44. Hoe was het in de kerk, waar de mensen eerst hoorden dat er iets mis was? Hoe verliep de interactie met Duitse soldaten? Hoe was het om vrienden en familie weggevoerd zien worden, met dan nog onbekende bestemming? De films geven een inkijk in de persoonlijke herinnering aan deze oktoberdagen.
76 jaar later
In de eerste film van ongeveer drie minuten staat de kerkdienst van 1 oktober centraal. In aflevering twee gaat het over de razzia in het dorp. Deel drie verhaalt over het wegvoeren van de 659 mannen, en het in brand steken van ruim 100 huizen. Bijna 76 jaar later zijn de verhalen van deze ooggetuigen een blijvende herinnering aan de razzia van Putten. De eerste film is direct te zien, de andere twee films gaan in première op de dagen dat deze geschiedenis zich 76 jaar geleden afspeelde in Putten:
- Aflevering 1 - De kerkdienst die alles veranderde: https://youtu.be/HCeOJa8-LLU
- Aflevering 2 - Hoe het dorp werd uitgekamd: https://youtu.be/P9T0xq8-92M
- Aflevering 3 - Weggevoerd en platgebrand: https://youtu.be/w50COkkaNkw
Razzia van Putten
De razzia van Putten – in 2019 vond de 75-jarige herdenking plaats – is in een groot deel van de interviews onderwerp van gesprek. Veel geïnterviewden hebben het zien gebeuren, zijn familie kwijtgeraakt, of merkten anderszins dat zowel hun leven als dat van familie en dorpsgenoten door deze gebeurtenis ingrijpend was veranderd. “Deze verhalen moeten we blijven vertellen, nu en in de toekomst”, aldus de initiatiefnemers van de films.
Met dank aan de verhalenvangers, gemeente Putten, Erfgoed Gelderland en, bovenal, de vertellers.
Een geïnterviewde vertelt. Foto door Lian van der Zon